ច្បាប់ចរាចរណ៍អនុវត្តធូររលុង ពីលើដល់ក្រោម
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ៣០-០៨-២០១៣
ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកបានអនុម័តឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការក្នុង ឆ្នាំ ២០០៧។ ប៉ុន្តែ ចំនួនអ្នករងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១២ មានចំនួន១៥.៦១៥នាក់ ក្នុងនោះអ្នកស្លាប់មាន១.៩៦៦នាក់ និងរងរបួសធ្ងន់ស្រាលមាន១២.៥៩៧នាក់ ហើយថែមធ្វើឲ្យខាតបង់ថវិកាប្រមាណ ៣២៩លានដុល្លារអាមេរិក។ ឆ្លងតាមការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ដែលស្ថិតជាធរមានកន្លងមក មន្ត្រីជំនាញចរាចរណ៍និងក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវយល់ឃើញថា ច្បាប់នេះមានមាត្រាខ្លះនៅខ្វះចន្លោះ នៅមានខ្លឹមសារមិនសមស្របនឹងបច្ចុប្បន្នភាពជាក់ស្តែង នៅឡើយ ហេតុនេះ គឺតម្រូវឲ្យធ្វើការកែសម្រួលលើមាត្រាចាស់ច្រើន ដើម្បីបានក្លាយជាច្បាប់ចរាចរណ៍ថ្មី សម្រាប់អនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនិងកាត់បន្ថយការគ្រោះ ថ្នាក់ ដែលហាក់កាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរគួរឲ្យព្រួយបារម្ភសព្វថ្ងៃ។
លោក ព្រាប ច័ន្ទវិបុល ប្រធាននាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោកនៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ នេះ បានផ្តល់បទសម្ភាសជាមួយភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ លើការអនុវត្តច្បាប់នេះកន្លងនិងភាពប្រទាំងប្រទេសមួយចំនួន មានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម ៖
ច្បាប់ចរាចរណ៍ត្រូវបានអនុម័ត និងដាក់ឲ្យប្រើតាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក ចុះហេតុអី្វបានជាករណីគ្រោះថ្នាក់នៅតែកើតច្រើន តើមកច្បាប់នេះនៅខ្វះចន្លោះ ឬមកពីអ្នកធ្វើចរាចរណ៍មិនអនុវត្តច្បាប់ឬ?
តាមពិត យើងមានច្បាប់ចរាចរណ៍ដាក់ឲ្យអនុវត្តប៉ុន្មានឆ្នាំមកហើ យ ប៉ុន្តែសួរថា ហេតុអ្វីបានជាការគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅតែកើតមានច្រើន ហើយស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១២ មានភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងឆ្នាំ២០១១។ មូលហេតុនៃបញ្ហា តាមក្រុមអ្នកបច្ចេកទេសសិក្សារកឃើញថា ច្បាប់ចរាចរណ៍យើងបានផ្សព្វផ្សាយច្រើនដែរហើយ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះយ៉ាងណាការយល់ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅមានកម្រិតនៅឡើយ រួមទាំងការអនុវត្តច្បាប់នេះផង។ ខ្ញុំគិតថាដើម្បីឲ្យច្បាប់មានប្រសិទ្ធភាព ទាល់តែការយល់ដឹងពីច្បាប់មានភាពទូលំទូលាយ ហើយត្រូវមានការអនុវត្តតឹងរឹងផង ទើបអាចកាត់បន្ថយនូវមហន្តរាយបណ្តាល ពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នេះបាន។
តើលោកយល់ថា ទាំងការយល់ដឹងច្បាប់ និងការអនុវត្តរបស់មន្ត្រីប៉ូលិស និងប្រជាពលរដ្ឋបច្ចុប្បន្ន ស្ថិតក្នុងសភាពកម្រិតណាដែរ?
ការយល់ដឹងពីច្បាប់ចរាចរណ៍នេះ អាចថា យល់បានច្រើនហើយ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលពិបាក គឺការបំពានច្បាប់ ដូច្នេះហើយ ទើបការអនុវត្តនៅមានភាពធូរលុង។ លុះត្រាតែអនុវត្តច្បាប់បានតឹងរឹង ទើបទទួលបានជោគជ័យ។ នៅស្រុកយើងនេះ ការអនុវត្តច្បាប់នៅមានជាដុំ ជាអន្លើៗ និងមានកម្រិតនៅឡើយ។ មានន័យថា មានការគោរពទៅតាមថ្នាក់លើដាក់ឲ្យឬបញ្ជាឲ្យអនុវត្តដោយចំណុចៗ គឺមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមអនុវត្តតាមតែចំណុចនោះ ហើយបើអនុវត្តខុសបានន័យថា មិនគោរពថ្នាក់លើ នឹងអាចទទួលការស្តីបន្ទោស បើទោះជា ច្បាប់នោះមានចែងគ្រប់គ្រាន់ហើយក្តី។ នៅតាមបណ្តាខេត្តនានាវិញក៏ដូចគ្នាដែរ គឺមន្ត្រីត្រូវអនុវត្តទៅតាមអភិបាលខេត្ត ហើយខេត្តខ្លះអនុវត្តបានល្អទៅ! ឯខេត្តខ្លះក៏មិនបានល្អទៅតាមហ្នឹង។ ដោយឡែកនៅប្រទេសគេវិញ បើឲ្យអនុវត្តច្បាប់ណាមួយហើយ គឺត្រូវតែអនុវត្តគ្រប់ចំណុចទាំងអស់នៃច្បាប់។ ប៉ុន្តែសម្រាប់នៅប្រទេសយើងវិញ គឺអត់ទេអនុវត្តទៅតាមចំណុចៗ តាមគោលការណ៍ថ្នាក់លើណែនាំទើបបាន។
ក្នុ ងតួនាទីលោកជាអ្នកកាន់និងចូលរួមក្នុងការអនុវត្ត ការងារនេះ តើលោកសង្កេតឃើញទិដ្ឋភាពដូចម្តេចដែរ ក្នុងការអនុវត្តនិងការគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍សព្វថ្ងៃនៅស្រុកយើង?
ខ្ញុំមើលឃើញថា នៅតាមកាច់ជ្រុងភ្លើង ស្តុបមួយៗ នៅមានអ្នកខ្លះបំពានភ្លើងស្តុបឬ អ្នកខ្លះនៅលើគំនូសពណ៌ស ខណៈប៉ូលិសប្រចាំការនៅទីនោះផង ក៏គាត់មិនហ៊ានហៅផាកដែរ។ តើហេតុអី នេះព្រោះអីគាត់អនុវត្ត តែតាមគោលការណ៍ពីលើប្រាប់ឲ្យធ្វើត្រឹមណា គឺគាត់ធ្វើត្រឹមហ្នឹង។ ចំពោះអ្នកបើកបរសព្វថ្ងៃមិនខ្លាចប៉ូលិសទេ ទោះប៉ូលិសនៅនឹងមុខក៏ដោយ ក៏អ្នកបើកបរហ៊ានល្មើសច្បាប់ដែរ។ រាល់ថ្ងៃនេះ ការបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍មានច្រើនណាស់ ហើយការមិនគោរពច្បាប់នេះហើយ ទើបបណ្តាលឲ្យចំនួនអ្នក ស្លាប់និងរបួស ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ចេះតែកើតមានរាល់ថ្ងៃ។
តើអ្នកច្បាប់ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំច្បាប់ គួរគប្បីធ្វើយ៉ាងណាដែរ ដើម្បីឲ្យអ្នកបើកបរធ្វើចរាចរណ៍មានមនសិការ ត្រូវតែគោរពច្បាប់ឲ្យខាងតែបាន ?
កត្តាដែលជំរុញឲ្យមាន ការគោរពនិងអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍មានប្រសិទ្ធភាពទៅបាន លុះណា តែបង្កើនការអប់រំផ្សព្វផ្សាយរួមជាមួយនិងការពង្រឹង ការអនុវត្តរបស់មន្ត្រីប៉ូលិសចរាចរណ៍ បានន័យថា ប៉ូលិសត្រូវតែអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវ កុំអាងថា អ្នកនេះជាអ្នកតូច នោះជាឡានអ្នកធំឡានស៊េរីទំនើបញញើតមិនហ៊ានហៅផាកពិន័យ...ចង់អ្នក ធំនោះបើកបញ្ច្រាស់ទិសយ៉ាងម៉េចក៏ដោយក៏មិនហ៊ានដែរ!។ ដូច្នេះ វាមិនមានភាពឯករាជ្យនៅក្នុងការគោរពច្បាប់នោះទេ។
មន្ត្រីប៉ូលិសចរាចរណ៍ត្រូវឈប់អនុវត្តដោយដុំៗ ហើយត្រូវអនុវត្តគ្រប់មាត្រាច្បាប់ចរាចរណ៍ ទាំងអស់ ទើបទទួលបានជោគជ័យ។ ឥឡូវនេះស្ងាត់ជ្រៀបអស់ទៅហើយ លើពីការផាកម៉ូតូអត់កញ្ចក់ អ្នកបើកបរអត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាពជាដើម សូម្បីតែមានប៉ូលិសឈរតាមគោលដៅក៏ដោយ។ បើគិតតាមច្បាប់ប៉ូលិសត្រូវហៅផាកច្រើនណាស់។ ប៉ុន្តែ ដោយសារគ្មានបញ្ជា និងគោលការណ៍ពីថ្នាក់លើទោះជាប៉ូលិសឃើញ ក៏មិនហ៊ានធ្វើអីគេដែរ។ ចំពោះអ្នកបើកបរវិញរិតតែលែងខ្លាចប៉ូលិសទៅទៀត ទាំងនេះដោយសារតែការមិនគោរពច្បាប់នេះឯង។
ច្បាប់ចា ស់មាននិងកំពុងអនុវត្តហើយ ចុះ ហេតុអីក៏ត្រូវកែសម្រួលមាត្រាច្បាប់ចាស់នេះ ទៀត តើកត្តាសំខាន់អ្វីខ្លះទៅ ដែលចាំបាច់ត្រូវកែច្បាប់ចាស់បែបនេះ?
តាមពិតទៅច្បាប់ចាស់នៅតែមានប្រសិទ្ធភាពដដែលទេ ប៉ុន្តែ ការកែសម្រួលនេះ គឺច ង់ឲ្យច្បាប់ស្របទៅតាមបច្ចុប្បន្នភាពខ្លះ។ ឧទាហរណ៍ៈ ក្នុងមាត្រាទី៩ ដែលពីមុនច្បាប់ចែងឲ្យពាក់មួកតែអ្នកបើកបរម្នាក់ទេ តែក្នុងមាត្រាព្រាងថ្មីអ្នករួមដំណើរក៏តម្រូវ ឲ្យពាក់មួកដែរ ហើយម៉ូតូមួយគ្រឿងអាចជិះបាន៣នាក់រួមក្មេងម្នាក់ ដែលមានពាក់មួ កផង។ ចំពោះការពិន័យតម្លៃ៣ពាន់រៀលពីមុនគេគិតថា តិចពេកធ្វើឲ្យអ្នកបើកបរមិនរាងចាលទេ ដូចនេះច្បាប់ព្រាងថ្មីត្រូវបន្ថែមការផាកពិន័យគុណនឹង៥ដង លើការផាកពិន័យចាស់។ ច្បាប់ថ្មីគិតចាប់ពីម៉ូតូត្រឹម១២៥ចុះក្រោម គឺមានអនុញ្ញាតឲ្យក្មេងអាយុ១៦ឆ្នាំបើកបរបាន។ តែបើលើសពីនេះលុះត្រាតែអាយុ១៨ឆ្នាំនិងមានប័ណ្ណបើកបរ។
ចំពោះឡានតូចចាប់ពីអាយុ១៨ឆ្នាំឡើង ទើបបើកបរបាន។ ឯឡានធំមានប្រភេទរបស់វា គឺចាប់ពីអាយុ២២ឆ្នាំ សម្រាប់បើកឡានដឹកទំនិញ និងអាយុ២៤ឆ្នាំ សម្រាប់អ្នកបើកឡានដឹកអ្នកដំណើរ។
ចំពោះការកែមាត្រាខ្លះនោះមុនដំបូងអ្នកជំនាញគិតថាកែតិ ចតួចទេ តែឥឡូវនេះយើងកែជាង៥០ភាគរយនៃច្បាប់ចាស់ ខណៈច្បាប់ចាស់ មាន ១២ ជំពូក និង៩៥មាត្រា ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ច្បាប់កែសម្រួលថ្មីមាន១២ជំពូក និង ៩៤មាត្រា។ នេះដោយសារអ្នកជំនាញគិតថា ការកែបន្ថែមខ្លឹមសារ លើមាត្រាចាស់ច្រើនពេក គេក៏ដាក់ចូលទៅជាច្បាប់ថ្មីទៅ តែយើងមិនទាន់សម្រេចប្រើ ប្រាស់ជាច្បាប់បានទេ នៅបន្តពិនិត្យសេចក្តីព្រាងនៅអន្តរក្រសួងទៀត។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំយល់ថា ក្រោយពីប្រទេសយើងបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីហើយ ក្រសួងមហាផ្ទៃនឹងធ្វើការរឹតបន្តឹងច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង មិនខាន។ ខ្ញុំមានជំនឿថា ពេលនោះច្បាប់នេះ នឹងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ប្រទេសយើង៕
No comments:
Post a Comment